Początek 2023 roku to zmiany w zakresie praw konsumenta. Jedną z najważniejszych nowości to uporządkowanie i modyfikacja przepisów rękojmi. Ten wpis dotyczy przepisów rękojmi dla konsumentów związanych z umowami zobowiązującymi do przeniesienia własności towaru na konsumenta (w szczególności umów sprzedaży, umów dostawy oraz umów o dzieło będące towarem). Dotychczas przepisy związane z tym zagadnieniem znajdowały się w Kodeksie Cywilnym. Od tego roku regulacje te znajdziemy w Ustawie o Prawach Konsumenta.

Ustawa wskazuje, kiedy możemy uznać, że towar jest zgodny z umową.

Towar jest zgodny z umową, jeżeli zgodne z umową pozostają w szczególności jego:

1. opis, rodzaj, ilość, jakość, kompletność i funkcjonalność, a w odniesieniu do towarów z elementami cyfrowymi – również kompatybilność, interoperacyjność i dostępność aktualizacji,
2. przydatność do szczególnego celu, do którego jest potrzebny konsumentowi, o którym konsument powiadomił przedsiębiorcę najpóźniej w chwili zawarcia umowy i który przedsiębiorca zaakceptował.

Ponadto towar, aby został uznany za zgodny z umową, musi:

1. nadawać się do celów, do których zazwyczaj używa się towaru tego rodzaju, z uwzględnieniem obowiązujących przepisów prawa, norm technicznych lub dobrych praktyk,
2. występować w takiej ilości i mieć takie cechy, w tym trwałość i bezpieczeństwo, a w odniesieniu do towarów z elementami cyfrowymi – również funkcjonalność i kompatybilność, jakie są typowe dla towaru tego rodzaju i których konsument może rozsądnie oczekiwać, biorąc pod uwagę charakter towaru oraz publiczne zapewnienie złożone przez przedsiębiorcę, jego poprzedników prawnych lub osoby działające w ich imieniu, w szczególności w reklamie lub na etykiecie, chyba że przedsiębiorca wykaże, że: a) nie wiedział o danym publicznym zapewnieniu i oceniając rozsądnie, nie mógł o nim wiedzieć, b) przed zawarciem umowy publiczne zapewnienie zostało sprostowane z zachowaniem warunków i formy, w jakich publiczne zapewnienie zostało złożone, lub w porównywalny sposób, c) publiczne zapewnienie nie miało wpływu na decyzję konsumenta o zawarciu umowy;
3. być dostarczany z opakowaniem, akcesoriami i instrukcjami, których dostarczenia konsument może rozsądnie oczekiwać,
4. być takiej samej jakości jak próbka lub wzór, które przedsiębiorca udostępnił konsumentowi przed zawarciem umowy, i odpowiadać opisowi takiej próbki lub takiego wzoru.

Przedsiębiorca nie ponosi odpowiedzialności za brak zgodności towaru z umową jeżeli konsument (najpóźniej w momencie zawarcia umowy) został wyraźnie poinformowany, że konkretna cecha towaru obiega od zgodności z umową. Aby te ograniczenie było skuteczne konsument musi dodatkowo wyraźnie zaakceptować brak konkretnej cechy towaru (np. poprzez złożenie oddzielnego oświadczenia o akceptacji towaru w danym stanie).

Przedsiębiorca odpowiada również za brak zgodności towaru z umową wynikający z niewłaściwego zamontowania towaru, jeżeli:

1. zostało ono przeprowadzone przez przedsiębiorcę lub na jego odpowiedzialność,
2. niewłaściwe zamontowanie przeprowadzone przez konsumenta wynikało z błędów w instrukcji dostarczonej przez przedsiębiorcę.

Przedsiębiorca ponosi odpowiedzialność za brak zgodności towaru z umową istniejący w chwili jego dostarczenia i ujawniony w ciągu dwóch lat od tej chwili, chyba że termin przydatności towaru do użycia jest dłuższy. Domniemywa się, że brak zgodności towaru z umową, który ujawnił się przed upływem dwóch lat od chwili dostarczenia towaru, istniał w chwili jego dostarczenia, o ile nie zostanie udowodnione inaczej lub domniemania tego nie można pogodzić ze specyfiką towaru lub charakterem braku zgodności towaru z umową. Jeżeli przedsiębiorca podstępnie zataił wadę to nie może powoływać się na upływ terminu do stwierdzenia braku zgodności towaru z umową.

Przepisy modyfikują uprawnienia konsumenta w zakresie roszczeń po stwierdzeniu istnienia niezgodności towaru z umową. Teraz w pierwszej kolejności konsument może żądać jego naprawy lub wymiany.

Konsument może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy dopiero gdy:

1. przedsiębiorca odmówił doprowadzenia towaru do zgodności z umową,
2. przedsiębiorca nie doprowadził towaru do zgodności z umową,
3. brak zgodności towaru z umową występuje nadal, mimo że przedsiębiorca próbował doprowadzić towar do zgodności z umową,
4. brak zgodności towaru z umową jest na tyle istotny, że uzasadnia obniżenie ceny albo odstąpienie od umowy bez uprzedniego skorzystania ze innych środków ochrony,
5. z oświadczenia przedsiębiorcy lub okoliczności wyraźnie wynika, że nie doprowadzi on towaru do zgodności z umową w rozsądnym czasie lub bez nadmiernych niedogodności dla konsumenta.

Pamiętajcie, że osoba fizyczna zawierająca umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, jeżeli z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla niej charakteru zawodowego, jest traktowana jak konsument. Oznacza to, że przedsiębiorca może być chroniony powyższymi przepisami (np. kosmetyczka kupująca płytki ceramiczne do dekoracji lokalu czy mechanik kupujący laptopa).

Powyższy artykuł ma wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowi porady lub opinii prawnej. Każda sprawa jest inna, tym samym zawsze niezbędne jest rozważenie konkretnych okoliczności sprawy w kontekście obowiązujących przepisów prawa. Stan prawny na dzień opublikowania artykułu.