Dzisiaj w ramach przeglądu orzecznictwa sądowego zaprezentujemy orzeczenie Sądu Najwyższego, które dotyczy coraz częściej spotykanej sytuacji. Czy wyjazd za granicę i brak ustanowienia pełnomocnika procesowego mają wpływ na przebieg postępowania?
Stan sprawy przedstawiał się następująco. Skarżąca wniosła skargę o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu apelacyjnego. Skarga została oparta na przesłance z art. 401 pkt 2 Kodeksu postępowania cywilnego. W uzasadnieniu skargi wskazano, iż skarżąca nie miała prawidłowej reprezentacji, z uwagi na oddalenie wniosku o ustanowienie pełnomocnika z urzędu w postępowaniu apelacyjnym, oraz nie miała możliwości obrony swoich praw. W czasie postępowania wyjechała bowiem na bliżej nieokreślony czas za granicę i nie mogła zajmować się sprawą.
Sąd Najwyższy wskazał, iż skarga oparta na takich przesłankach nie zasługuje na uwzględnienie.
Po pierwsze, o sytuacji nieprawidłowej reprezentacji osoby fizycznej możemy mówić tylko w przypadku, gdy „osoba fizyczna nie ma zdolności procesowej i działa za nią osoba, która nie jest jej przedstawicielem ustawowym albo osoba, która w świetle przepisów prawa materialnego nie mogła jej reprezentować, jak również wtedy, gdy za stronę działa pełnomocnik nienależycie umocowany. Nie wypełnia tej podstawy sytuacja, gdy strona działa w sprawie samodzielnie i nie ma pełnomocnika procesowego (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 2015 r.)”.
Po drugie, ustanowienie dla strony postępowania pełnomocnika z urzędu stanowi dobrowolne uprawnienie sądu i tylko wyjątkowo może być podstawą wznowienia z przyczyny pozbawienia strony możliwości działania. Z całą pewnością nie jest to sytuacja, gdy strona wyjeżdża za granicę.
W końcu zaś wyjazd na granicę nie prowadzi do aktywowania ustawowej przesłanki zawieszenia postępowania cywilnego. Tym samym nie sposób uznać, iż z uwagi na wyjazd za granicę skarżąca nie miała możliwości działania i obrony swoich praw.
Należy wiec pamiętać, iż w sytuacji, gdy nasza sprawa już się toczy, wyjazd za granicę (nawet na dłuższy czas) sam w sobie nie stanowi przesłanki do zawieszenia postępowania. Takie postępowanie wciąż będzie się toczyć. Należy więc odpowiednio zadbać o sprawę. Najlepiej poprzez ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika.
Pełna treść omawianego orzeczenia dostępna jest w tym miejscu